Giá trị của việc tiêm sớm vắc xin phế cầu cho trẻ từ 6 tuần tuổi

Trong những năm gần đây, tỉ lệ mắc các bệnh viêm phổi, viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết ở trẻ em có xu hướng gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh chất lượng không khí, môi trường sống và mức độ tiếp xúc của trẻ với mầm bệnh ngày càng lớn. Trẻ nhỏ – đặc biệt trong 12 tháng đầu đời – là nhóm dễ bị tổn thương nhất do hệ miễn dịch còn non nớt. Một trong những tác nhân gây bệnh hàng đầu ở trẻ là vi khuẩn phế cầu, gây ra nhiều biến chứng nặng nề và có thể đe dọa tính mạng.

Việc Bộ Y tế phê duyệt mở rộng chỉ định tiêm vắc xin phế cầu 20 (PCV20) xuống độ tuổi từ 6 tuần tuổi là bước tiến quan trọng trong chiến lược bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ tại Việt Nam. Đây cũng là lý do Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Đồng Tháp triển khai dịch vụ tiêm chủng vắc xin phế cầu sớm cho trẻ, giúp gia đình chủ động phòng bệnh ngay từ giai đoạn nguy cơ cao nhất.

Giá trị của việc tiêm sớm vắc xin phế cầu cho trẻ từ 6 tuần tuổi

1. Vì sao trẻ cần được bảo vệ khỏi phế cầu càng sớm càng tốt?

Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là một trong những vi khuẩn gây bệnh nguy hiểm nhất đối với trẻ nhỏ. Mỗi năm, phế cầu gây ra khoảng 1,6 triệu ca tử vong trên toàn cầu, trong đó phần lớn là trẻ dưới 5 tuổi.
Ở trẻ, phế cầu có thể gây các bệnh lý nặng:
- Viêm phổi – nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi
- Viêm màng não – 30–50% trẻ sống sót chịu di chứng như điếc, liệt, giảm trí nhớ
- Viêm tai giữa tái diễn
- Nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm trùng
Trẻ nhỏ đặc biệt dễ mắc phế cầu do:
- Hệ miễn dịch còn yếu
- Tiếp xúc gần với người lành mang trùng trong gia đình
- Đi nhà trẻ sớm, sống trong môi trường đông người
- Thời tiết thay đổi, khói bụi, ô nhiễm không khí
- Tiền sử sinh non, bệnh lý hô hấp hoặc dinh dưỡng kém
Ngoài ra, 50–70% trẻ bị phế cầu xâm lấn không có dấu hiệu báo trước, bệnh diễn tiến nhanh và nặng. Vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo cần tiêm sớm nhất có thể ngay từ 6 tuần tuổi.

2. Vắc xin phế cầu 20 – bảo vệ rộng nhất hiện nay

Vắc xin phế cầu 20 (PCV20) là vắc xin phế cầu thế hệ mới nhất, phòng được 20 type huyết thanh gây bệnh phổ biến, cao hơn các thế hệ trước:
- PCV10: phòng 10 type
- PCV13: phòng 13 type
- PCV20: mở rộng lên 20 type, bao gồm nhiều type đang gia tăng tại Việt Nam như 8, 10A, 11A, 12F, 15B.
Hiện PCV20 đã được hơn 40 quốc gia phê duyệt sử dụng cho trẻ từ 6 tuần tuổi – thể hiện xu hướng toàn cầu về tiêm chủng sớm cho trẻ nhỏ.

3. Lợi ích của tiêm vắc xin phế cầu sớm từ 6 tuần tuổi

- Bảo vệ trẻ ngay “giai đoạn vàng” – 2 tháng đầu đời
Đây là giai đoạn trẻ rất dễ mắc bệnh do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Việc tiêm sớm giúp trẻ tạo kháng thể trước khi tiếp xúc với môi trường có nguy cơ cao.
- Giảm mạnh viêm phổi – nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ
Trẻ tiêm vắc xin phế cầu có tỉ lệ mắc viêm phổi nặng và nhập viện thấp hơn rõ rệt.
- Ngăn ngừa viêm màng não và di chứng lâu dài
Phế cầu là nguyên nhân hàng đầu gây viêm màng não nặng. Tiêm sớm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, giảm tỉ lệ di chứng như điếc, động kinh, liệt.
- Giảm nguy cơ viêm tai giữa tái phát ở trẻ nhỏ
Viêm tai giữa thường xuyên ảnh hưởng thính lực và ngôn ngữ của trẻ. PCV20 giúp giảm rõ rệt tần suất bệnh.
- Giảm lây lan trong gia đình – bảo vệ cả cộng đồng
Trẻ được tiêm sẽ giảm nguy cơ mang trùng phế cầu, từ đó giảm lây nhiễm cho người xung quanh như người già, trẻ nhỏ khác, người có bệnh nền.

4. Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Đồng Tháp – địa chỉ tiêm chủng an toàn, uy tín

Nhằm đem lại dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân Đồng Tháp và khu vực lân cận, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Đồng Tháp đã triển khai đầy đủ dịch vụ tiêm vắc xin phế cầu PCV20 cho trẻ từ 6 tuần tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế.

5. Thời điểm tiêm và lịch tiêm gợi ý cho trẻ

Theo khuyến cáo quốc tế, trẻ có thể tiêm PCV20 với lịch:
- Mũi 1: từ 6 tuần tuổi
- Mũi 2: 10 tuần
- Mũi 3: 14 tuần
- Mũi nhắc: 12–15 tháng
Trẻ lớn chưa tiêm cũng có thể bắt kịp bằng phác đồ rút gọn.